Cảnh giác biến chứng do điều trị viêm da cơ địa và viêm da dầu sai cách ở trẻ nhỏ

Thời gian gần đây, Bệnh viện Da liễu Trung ương tiếp nhận một trường hợp Viêm da cơ địa – Viêm da dầu nặng ở trẻ nhũ nhi sau điều trị nhiều nơi, chăm sóc không đúng cách và tắm nhiều loại lá. 

Trẻ nam 8 tháng tuổi. Theo lời mẹ kể, trẻ khởi phát bệnh từ 1 tháng tuổi, biểu hiện xuất hiện các dát đỏ, sẩn, mụn nước ở 2 má, thân mình đã từng đi khám tại bệnh viện Da liễu trung ương chẩn đoán viêm da cơ địa dùng thuốc bôi, dưỡng ẩm, tổn thương đỡ. Tuy nhiên ra viện trẻ không được duy trì dưỡng ẩm thường xuyên, tổn thương nặng dần lên.  Bệnh nhân đã đi khám nhiều nơi tại BV tư nhân Trung Quốc (Campuchia), một số bệnh viện ở Thành phố Hồ Chí Minh tổn thương đỡ ít, ở nhà có tắm lá nhiều loại. Đợt này tổn thương nặng hơn, dát đỏ, khô da nhiều, lan rộng tay chân thân mình kèm mảng vảy dày, vảy tiết, nứt da vùng đầu. 

Sau khi điều trị 4 ngày tại Khoa điều trị bệnh da phụ nữ và trẻ em, bệnh viện Da liễu trung ương, các tổn thương khô, không chảy dịch để lại dát thâm, các mảng vảy dày vùng da đầu đã bong.  

Viêm da cơ địa 

Viêm da cơ địa còn gọi là bệnh chàm thể tạng (eczema), là một bệnh viêm da tái phát, mãn tính, chủ yếu gặp ở trẻ em và có liên quan tới cơ địa dị ứng. Bình thường da có một lớp màng bảo vệ, giúp ngăn nước trong da không bị bốc hơi và bảo vệ da khỏi các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài. Tuy nhiên, ở người viêm da cơ địa, lớp màng bảo vệ bị tổn thương, da bị khô, mất nước, các vi khuẩn bên ngoài xâm nhập và làm xuất hiện các nốt mẩn đỏ, mụn nước ngứa ngáy trên da. Bệnh viêm da cơ địa thường xuất hiện khá sớm, có tới 60% trẻ viêm da cơ địa phát bệnh trong năm đầu đời, 30% trong 5 năm đầu và chỉ có 10% phát bệnh sau 5 tuổi. Thông thường, 90% bệnh ổn định sau 2 tuổi, 10% chuyển thành viêm da cơ địa ở trẻ lớn. Tuy nhiên, một số trường hợp viêm da cơ địa tái đi tái lại nhiều lần cho tới khi trưởng thành gây nhiều bất tiện và ảnh hưởng tới sức khỏe của trẻ. 

Viêm da dầu 

Viêm da dầu là bệnh lý da liễu phổ biến ở mọi lứa tuổi, viêm da dầu xảy ra ở trẻ sơ sinh trong độ tuổi từ 3 tuần đến 12 tháng. Nó đã được báo cáo ở khoảng 10 phần trăm trẻ sơ sinh dưới một tháng tuổi. Tỷ lệ mắc bệnh cao nhất khi được ba tháng tuổi (khoảng 70 phần trăm) và giảm dần trong những tháng tiếp theo, ảnh hưởng đến khoảng 7 phần trăm trẻ em từ một đến hai tuổi. Vùng da mắc bệnh thường là vùng da có tuyến dầu hoạt động mạnh, nơi có lông và nhiều kẽ da. Dù không nguy hiểm nhưng viêm da tiết bã ở trẻ ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ và gây khó chịu cho trẻ, nên điều trị sớm để tránh bệnh kéo dài và nặng hơn. 

Hai bệnh lý này có thể đồng mắc ở trẻ, thường không gây nguy hiểm đến tính mạng, tuy nhiên nếu không được điều trị và chăm sóc đúng cách thì có thể dẫn đến các biến chứng cho trẻ như:  

· Bội nhiễm vi khuẩn, chốc hóa  

· Nhiễm virus như eczema herpeticum, eczema Coxsackie 

· Để lại sẹo ảnh hương đến thẩm mỹ 

· Ngứa nhiều ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân  

Việc điều trị Viêm da cơ địa cho trẻ nên được sự tư vấn điều trị của bác sĩ chuyên khoa Da liễu. Việc điều trị thuốc tại chỗ cũng như chăm sóc cho trẻ đóng vai trò chính trong viêm da cơ địa và không nên dùng các phương pháp dân gian như tắm lá, bôi thuốc lá cho trẻ.  

Khuyến cáo 

Khi nghi bị VDCĐ cần đi khám bác sĩ chuyên khoa da liễu để được điều trị đúng, kịp thời, tránh để bệnh gây ra biến chứng. Người bệnh hoặc người nhà của bệnh nhân không nên tự chẩn đoán, tự mua thuốc điều trị sẽ làm cho bệnh nặng hơn, thậm chí biến chứng. 

TÀI LIỆU THAM KHẢO  

1.      Weidinger S, Novak N. Atopic dermatitis. Lancet 2016; 387:1109. 

2.      Eichenfield LF, Tom WL, Berger TG, et al. Guidelines of care for the management of atopic dermatitis: section 2. Management and treatment of atopic dermatitis with topical therapies. J Am Acad Dermatol 2014; 71:116. 

3.      Sidbury R, Davis DM, Cohen DE, et al. Guidelines of care for the management of atopic dermatitis: section 3. Management and treatment with phototherapy and systemic agents. J Am Acad Dermatol 2014; 71:327. 

4.      Eichenfield LF, Tom WL, Chamlin SL, et al. Guidelines of care for the management of atopic dermatitis: section 1. Diagnosis and assessment of atopic dermatitis. J Am Acad Dermatol 2014; 70:338. 

5.      Sachdeva M, Kaur S, Nagpal M, Dewan SP. Cutaneous lesions in new born. Indian J Dermatol Venereol Leprol 2002; 68:334. 

6.      Foley P, Zuo Y, Plunkett A, et al. The frequency of common skin conditions in preschool-aged children in Australia: seborrheic dermatitis and pityriasis capitis (cradle cap). Arch Dermatol 2003; 139:318. 

Bài viết: Ths.BS Nguyễn Thị Thảo Nhi, BSNT Nguyễn Mạnh Hùng - Khoa điều trị bệnh da phụ nữ và trẻ em 

Đăng bài: Phòng Công tác xã hội