Pemphigoid thai kì

Pemphigoid bọng nước là bệnh lý da tự miễn, đặc trưng bởi các tổn thương bọng nước căng, ban đỏ, sẩn phù trên da, bệnh hiếm khi có tổn thương niêm mạc. Bệnh thường gặp ở người già trên 60 tuổi. 

Pemphigoid thai kì là bệnh lý bọng nước tự miễn hiếm gặp, xảy ra trong ba tháng giữa hoặc ba tháng cuối thai kỳ và có thể tăng nguy cơ cho thai nhi. 

1. Triệu chứng

Thường có triệu chứng tiền triệu là ngứa dữ dội. 

Phát ban khởi phát đầu tiên ở thân mình dưới dạng các mảng, sẩn mày đay xung quanh rốn, sau đó xuất hiện các mụn nước, bọng nước, vỡ để lại các vết trợt trên da. Tổn thương có thể thấy ở lòng bàn tay và lòng bàn chân nhưng hiếm khi ở mặt hoặc niêm mạc.

2. Chẩn đoán

Dựa vào biểu hiện lâm sàng, xét nghiệm sinh thiết da – mô bệnh học, miễn dịch huỳnh quang trực tiếp và nồng độ kháng thể kháng BP180 bằng xét nghiệm ELISA.

3. Điều trị

Mục tiêu của điều trị là giảm sự hình thành mụn nước, nhanh lành các tổn thương da và giảm ngứa.

Các khuyến cáo thường dùng corticosteroid tại chỗ hiệu lực cao (nhóm hai và ba) để điều trị ban đầu cho thể bệnh khu trú. Thuốc dạng mỡ ít gây châm chích hơn và có thể hiệu quả hơn các chế phẩm bôi ngoài khác.

Nếu không đáp ứng với corticosteroid tại chỗ cần cân nhắc sử dụng corticosteroid toàn thân (prednisone 0,5 mg/kg/ngày). Khi các triệu chứng đã ổn định, giảm dần liều và thậm chí ngừng thuốc ở một số bệnh nhân. Tuy nhiên, có thể sẽ cần tái điều trị sau khi sinh. Sử dụng corticosteroid toàn thân trong thai kì tương đối an toàn. Mặc dù các nghiên cứu ban đầu cho thấy mối liên quan giữa corticosteroid toàn thân và nguy cơ sẩy thai hoặc dị tật bẩm sinh (khe hở miệng), các nghiên cứu với cỡ mẫu lớn hơn đã bác bỏ mối liên quan này. Tuy nhiên, dữ liệu hạn chế cho thấy tăng nguy cơ sinh non hoặc sinh con nhẹ cân ở phụ nữ bị pemphigoid thai kì hoặc các bệnh tự miễn khác sử dụng  corticosteroid toàn thân trong thai kỳ:

4. Tiên lượng

Tiên lượng của thai nhi thường tốt, có thể có nguy cơ sinh non và trẻ nhẹ cân so với tuổi thai do suy rau thai nhẹ, sẩy thai rất hiếm gặp. 

Mẹ có nguy cơ cao bị pemphigoid thai kì tái phát trong những lần mang thai tiếp theo. 

Một số trẻ sơ sinh nổi mụn nước (pemphigoid thai kì ở trẻ sơ sinh) do sự truyền các kháng thể Igg qua nhau thai mẹ, bệnh thường nhẹ và tự khỏi trong vòng vài tuần mà không cần điều trị. Có rất ít nguy cơ ức chế tuyến thượng thận ở trẻ sơ sinh, ngay cả khi người mẹ đã được dùng corticosteroid liều cao.

Viết bài: THS.BS Nguyễn Thị Thảo Nhi – Khoa bệnh da phụ nữ và trẻ em

Đăng bài: Phòng Công tác xã hội