U máu anh đào (Cherry hemangiomas)
U máu anh đào (Cherry hemangiomas)
Ứng dụng của đèn Wood trong chuyên ngành da liễu
Ngày đăng: 19/06/2017
Admin
I. ĐẠI CƯƠNG
Đèn Wood được phát minh vào năm 1903 bởi Robert William Wood, được sử dụng lần đầu tiên trong chuyên ngành da liễu để chẩn đoán một số trường hợp nhiễm nấm da đầu bởi Margarot và Deveze năm 1925.
Đèn Wood phát ra ánh sáng UV sóng dài, còn gọi là ánh sáng đen, ánh sáng được phát ra đi qua đầu lọc (được gọi là đầu lọc Wood). Qua bộ lọc này các ánh sáng phát ra nằm ở vùng 320 – 400nm với đỉnh là 365 nm.
Cả melanin ở thượng bì và trung bì đều hấp thu hoàn toàn bước sóng này, trong đó collagen ở trung bì khi hấp thụ thì phát ra ánh sáng huỳnh quang ở các bước sóng nhìn thấy chủ yếu là màu xanh da trời. Sự phát huỳnh quang ở da ít đặc hiệu, phụ thuộc vào tình trạng tiếp xúc ánh nắng lâu ngày và sự đàn hồi của da.
Sự tự phát huỳnh quang của mô chủ yếu là từ các thành phần của elastin, collagen (các liên kết chéo pyridinoline), các acid amin thơm (chủ yếu là tryptophan và các sản phẩm oxy hoá của nó), nicotinamide adenine dinucleotide (NAD), tiền thân hoặc sản phẩm chuyển hoá của melanin.
II. KỸ THUẬT SỬ DỤNG ĐÈN WOOD
► Sử dụng đèn Wood trong thăm khám lâm sàng đơn giản và dễ áp dụng:
– Đèn nên được ủ ấm trước trong khoảng 1 phút.
– Phòng khám phải tối hoàn toàn, tốt nhất là phòng không có cửa sổ hoặc phòng có màu đen.
– Người thăm khám nên thích nghi trước với bóng tối để nhìn thấy được sự tương phản rõ ràng.
– Nguồn ánh sáng nên được để cách vùng tổn thương 4-5 inch (10-12,5 cm).
– Lau rửa vùng tổn thương trước khi sử dụng ánh sáng đèn wood để tránh sự sai lệch về kết quả, đặc biệt khi bệnh nhân có sử dụng thuốc bôi, sản phẩm chăm sóc da trước đó. Các thuốc mỡ có chứa petrolatum có thể phát màu huỳnh quang xanh hoặc tím; acid salicylic có thể huỳnh quang màu xanh lá cây…
► Kết quả bình thường: Da bình thường sẽ không phát màu huỳnh quang trên ánh sáng đèn Wood.
III. ỨNG DỤNG ĐÈN WOOD TRONG CHUYÊN NGÀNH DA LIỄU
3.1. Nấm nông
3.1.1. Nấm da đầu
Một vài chủng nấm có thể sản xuất ra các chất phát màu huỳnh quang: pteridine, màu huỳnh quang phát ra tuỳ thuộc vào chủng nấm (bảng 1). Nấm da có thể tạo màu huỳnh quang thường thuộc nhóm Microsporum. Tuy nhiên, sự vắng mặt của huỳnh quang không có nghĩa là loại trừ được nấm, vì hầu hết các loài Trichophyton (ngoại trừ T. Schoenleinii), đều không phát màu huỳnh quang.
Bảng 1: Màu huỳnh quang trên ánh sáng đèn Wood của một số chủng nấm gây bệnh
Đèn Wood được phát minh vào năm 1903 bởi Robert William Wood, được sử dụng lần đầu tiên trong chuyên ngành da liễu để chẩn đoán một số trường hợp nhiễm nấm da đầu bởi Margarot và Deveze năm 1925.
Đèn Wood phát ra ánh sáng UV sóng dài, còn gọi là ánh sáng đen, ánh sáng được phát ra đi qua đầu lọc (được gọi là đầu lọc Wood). Qua bộ lọc này các ánh sáng phát ra nằm ở vùng 320 – 400nm với đỉnh là 365 nm.
Cả melanin ở thượng bì và trung bì đều hấp thu hoàn toàn bước sóng này, trong đó collagen ở trung bì khi hấp thụ thì phát ra ánh sáng huỳnh quang ở các bước sóng nhìn thấy chủ yếu là màu xanh da trời. Sự phát huỳnh quang ở da ít đặc hiệu, phụ thuộc vào tình trạng tiếp xúc ánh nắng lâu ngày và sự đàn hồi của da.
Sự tự phát huỳnh quang của mô chủ yếu là từ các thành phần của elastin, collagen (các liên kết chéo pyridinoline), các acid amin thơm (chủ yếu là tryptophan và các sản phẩm oxy hoá của nó), nicotinamide adenine dinucleotide (NAD), tiền thân hoặc sản phẩm chuyển hoá của melanin.
II. KỸ THUẬT SỬ DỤNG ĐÈN WOOD
► Sử dụng đèn Wood trong thăm khám lâm sàng đơn giản và dễ áp dụng:
– Đèn nên được ủ ấm trước trong khoảng 1 phút.
– Phòng khám phải tối hoàn toàn, tốt nhất là phòng không có cửa sổ hoặc phòng có màu đen.
– Người thăm khám nên thích nghi trước với bóng tối để nhìn thấy được sự tương phản rõ ràng.
– Nguồn ánh sáng nên được để cách vùng tổn thương 4-5 inch (10-12,5 cm).
– Lau rửa vùng tổn thương trước khi sử dụng ánh sáng đèn wood để tránh sự sai lệch về kết quả, đặc biệt khi bệnh nhân có sử dụng thuốc bôi, sản phẩm chăm sóc da trước đó. Các thuốc mỡ có chứa petrolatum có thể phát màu huỳnh quang xanh hoặc tím; acid salicylic có thể huỳnh quang màu xanh lá cây…
► Kết quả bình thường: Da bình thường sẽ không phát màu huỳnh quang trên ánh sáng đèn Wood.
III. ỨNG DỤNG ĐÈN WOOD TRONG CHUYÊN NGÀNH DA LIỄU
3.1. Nấm nông
3.1.1. Nấm da đầu
Một vài chủng nấm có thể sản xuất ra các chất phát màu huỳnh quang: pteridine, màu huỳnh quang phát ra tuỳ thuộc vào chủng nấm (bảng 1). Nấm da có thể tạo màu huỳnh quang thường thuộc nhóm Microsporum. Tuy nhiên, sự vắng mặt của huỳnh quang không có nghĩa là loại trừ được nấm, vì hầu hết các loài Trichophyton (ngoại trừ T. Schoenleinii), đều không phát màu huỳnh quang.
Bảng 1: Màu huỳnh quang trên ánh sáng đèn Wood của một số chủng nấm gây bệnh
| Chủng | Màu huỳnh quang |
| Microsporum audouinii | Xanh lá mạ |
| Microsporum canis | Xanh lá mạ |
| Microsporum ferrugineum | Xanh lá mạ |
| Microsporum distortum | Xanh lá mạ |
| Microsporum gypseum | Vàng sẫm |
| Trichophyton schoenleinii | Xanh sẫm |
3.1.2. Lang ben
Malassezia furfur phát huỳnh quang màu vàng trắng hoặc cam đồng. Đèn Wood có thể phát hiện bệnh ở thời kỳ chưa có biểu hiện lâm sàng và đánh giá được mức độ nặng của bệnh cũng như góp phần vào theo dõi điều trị. Và giúp chẩn đoán phân biệt viêm nang lông do Pityrosporum với những nguyên nhân khác.
3.2. Nhiễm vi khuẩn
3.2.1. Nhiễm trùng Pseudomonas
Các loài Pseudomonas gây bệnh tiết ra sắc tố “pyoverdin” hoặc “fluorescein” cho thấy sự phát huỳnh quanh màu xanh lá cây dưới ánh sáng đèn Wood. Sự phát màu huỳnh quanh được phát hiện khi số lượng vi khuẩn vượt quá 105 /cm2, đây là số lượng vi khuẩn cần thiết để gây ra tình trạng nhiễm trùng trên lâm sàng.
Đèn Wood có thể phát hiện sớm tình trạng nhiễm trùng Pseudomonas trên vết thương, vết bỏng hoặc các vết trợt loét lan rộng trong pemphigus, hội chứng Lyell, hay hội chứng Steven-Johnson.
3.2.2. Erythrasma
Corynebacterium minutissimum là căn nguyên gây ra bệnh Erythrasma, vi khuẩn này sẩn xuất ra coproporphyrin III hoà tan trong nước và chất này phát ra màu huỳnh quang đỏ san hô dưới ánh sáng đèn Wood. Do có thể hoà tan trong nước nên nếu rửa tổn thương đi sẽ không phát hiện được sự phát màu huỳnh quang. Dưới ánh sáng đèn Wood có thể phát hiện thấy vi khuẩn kể cả khi chưa có biểu hiện lâm sàng, đặc biệt ở trong các vùng ngón tay, chân, da đầu hoặc thân mình.
Hình ảnh lâm sàng và phát màu huỳnh quang đỏ san hô dưới ánh sáng đèn Wood ở bệnh nhân bị Erythrasma. (nguồn ảnh: uptodate.com)
3.3. Trứng cá thông thường
Coproporphyrin là sản phẩm porphyrin chính được sản xuất bởi vi khuẩn Propionibacterium acnes, chất này phát ra màu huỳnh quang màu đỏ cam từ các comedon có chứa P.acnes. Sự phát màu huỳnh quang tương xứng với số lượng P.acnes trên mặt.
Coproporphyrin là sản phẩm porphyrin chính được sản xuất bởi vi khuẩn Propionibacterium acnes, chất này phát ra màu huỳnh quang màu đỏ cam từ các comedon có chứa P.acnes. Sự phát màu huỳnh quang tương xứng với số lượng P.acnes trên mặt.
Hình ảnh lâm sàng và hình ành vi khuẩn P.acnes phát huỳnh quang màu đỏ cam trên ánh sáng đèn Wood ở bệnh nhân bị trứng cá. (nguồn ảnh: BSNT Nguyễn Thị Huyền Thương)
3.4. Rối loạn sắc tố
3.4.1. Tổn thương giảm sắc tố
Để đánh giá các tổn thương giảm sắc tố, đặc biệt ở những người da sáng màu đôi khi rất khó khăn. Ở những vùng giảm/mất sắc tố thì có ít hoặc không có melanin ở biểu bì, do đó, khi sử dụng đèn Wood, ánh sáng không bị hấp thu bởi melanin, từ đó có thể nhìn thấy sự phát màu huỳnh quang của collagen ở trung bì, và dưới ánh sáng này, ranh giới của tổn thương trở nên rõ nét hơn. Các tổn thương giảm sắc tố này phát huỳnh quang màu xanh trắng. Mức độ phát màu huỳnh quang phụ thuộc vào sự giảm/ mất melanin ở thượng bì, việc này hữu ích cho việc chẩn đoán bệnh bạch biến, đặc biệt chẩn đoán phân biệt với chàm khô, phong và tổn thương giảm săc tố sau viêm.
Cũng tương tự như vậy trong việc chứng minh các tổn thương dát dạng lá cây tần bì ở trong bệnh xơ cứng củ, và bệnh giảm sắc tố của Ito, đặc biệt ở người da trắng.
Đèn wood giúp chẩn đoán phân biệt bớt giảm sắc tố với bớt thiếu máu, bớt thiếu máu thì không cho thấy sự phát màu dưới ánh sáng đèn wood. Việc giảm sắc tố quanh nang lông sau khi sử dụng quang hoá trị liệu có thể được phát hiện sớm trên đèn Wood.
3.4.1. Tổn thương giảm sắc tố
Để đánh giá các tổn thương giảm sắc tố, đặc biệt ở những người da sáng màu đôi khi rất khó khăn. Ở những vùng giảm/mất sắc tố thì có ít hoặc không có melanin ở biểu bì, do đó, khi sử dụng đèn Wood, ánh sáng không bị hấp thu bởi melanin, từ đó có thể nhìn thấy sự phát màu huỳnh quang của collagen ở trung bì, và dưới ánh sáng này, ranh giới của tổn thương trở nên rõ nét hơn. Các tổn thương giảm sắc tố này phát huỳnh quang màu xanh trắng. Mức độ phát màu huỳnh quang phụ thuộc vào sự giảm/ mất melanin ở thượng bì, việc này hữu ích cho việc chẩn đoán bệnh bạch biến, đặc biệt chẩn đoán phân biệt với chàm khô, phong và tổn thương giảm săc tố sau viêm.
Cũng tương tự như vậy trong việc chứng minh các tổn thương dát dạng lá cây tần bì ở trong bệnh xơ cứng củ, và bệnh giảm sắc tố của Ito, đặc biệt ở người da trắng.
Đèn wood giúp chẩn đoán phân biệt bớt giảm sắc tố với bớt thiếu máu, bớt thiếu máu thì không cho thấy sự phát màu dưới ánh sáng đèn wood. Việc giảm sắc tố quanh nang lông sau khi sử dụng quang hoá trị liệu có thể được phát hiện sớm trên đèn Wood.
Hình ảnh lâm sàng và sự phát màu huỳnh quang màu xanh nhạt trên ánh sáng đèn Wood. (nguồn ảnh: BSNT Nguyễn Thị Huyền Thương)
3.4.2. Tổn thương tăng sắc tố:
Đèn wood có thể được sử dụng để xác định độ sâu của tổn thương sắc tố ở trên da. Các tổn thương sắc tố ở thượng bì biếu hiện rõ hơn trên ánh sáng đèn Wood. Tổn thương ở trung bì thì độ tương phản ít rõ ràng hơn. Tuy nhiên, điều này chỉ áp dụng cho những bệnh nhân có type da sáng màu, không áp dụng cho bệnh nhân có type da tối màu như type da V, VI theo Fitzpatrick.
Dựa trên đặc điểm lâm sàng trên ánh sáng đèn wood, Sanchez và cộng sự phân loại rám má thành 4 thể: thượng bì, trung bì, hỗn hợp và không rõ ràng trên ánh sáng đèn Wood.
Đèn Wood có thể đóng vai trò như một hướng dẫn tiên lượng trong việc điều trị melasma, ví dụ như tổn thương ở thượng bì thì đáp ứng điều trị tốt hơn các thể khác.
Đèn wood có thể được sử dụng để xác định độ sâu của tổn thương sắc tố ở trên da. Các tổn thương sắc tố ở thượng bì biếu hiện rõ hơn trên ánh sáng đèn Wood. Tổn thương ở trung bì thì độ tương phản ít rõ ràng hơn. Tuy nhiên, điều này chỉ áp dụng cho những bệnh nhân có type da sáng màu, không áp dụng cho bệnh nhân có type da tối màu như type da V, VI theo Fitzpatrick.
Dựa trên đặc điểm lâm sàng trên ánh sáng đèn wood, Sanchez và cộng sự phân loại rám má thành 4 thể: thượng bì, trung bì, hỗn hợp và không rõ ràng trên ánh sáng đèn Wood.
Đèn Wood có thể đóng vai trò như một hướng dẫn tiên lượng trong việc điều trị melasma, ví dụ như tổn thương ở thượng bì thì đáp ứng điều trị tốt hơn các thể khác.
Hình ảnh lâm sàng và hình ảnh trên đèn Wood ở bệnh nhân có tổn thương rám má hỗn hợp trung bì và thượng bì. (nguồn ảnh: BSNT Nguyễn Thị Huyền Thương)
Hình ảnh lâm sàng và hình ảnh trên đèn Wood của bệnh nhân có tổn thương sắc tố ở thượng bì. (nguồn ảnh: BSNT Nguyễn Thị Huyền Thương)
Có thể sử dụng đèn Wood trong khi điều trị lột mặt bằng hoá chất cho bệnh nhân để tránh sự lặp lại quá hoá chất ở vùng đã sử dụng và nhận biết được những vùng tổn thương chưa được bôi thuốc. Ví dụ trong trường hợp sử dụng acid salicylic trong dung dịch lột có thể thấy được sự phát huỳnh quang màu xanh lá, sử dụng natri fluorescein trong dung dịch lột có thể quan sát thấy ánh sáng huỳnh quang màu vàng cam.
3.5. Porphyria
Việc phát hiện porphyrin ở răng, nước tiểu, mẫu phân, hồng cầu và dịch có thể dễ dàng trên ánh sáng đèn Wood. Có thể bổ sung acid hydorchloric pha loãng vào mẫu bệnh phẩm để chuyển đổi porphyrinogens thành porphyrins giúp cho sự phát màu huỳnh quang được thể hiện rõ hơn.
Bảng 2: Mẫu bệnh phẩm và sự phát màu huỳnh quang trong các thể lâm sàng của bệnh Porphyria.
3.5. Porphyria
Việc phát hiện porphyrin ở răng, nước tiểu, mẫu phân, hồng cầu và dịch có thể dễ dàng trên ánh sáng đèn Wood. Có thể bổ sung acid hydorchloric pha loãng vào mẫu bệnh phẩm để chuyển đổi porphyrinogens thành porphyrins giúp cho sự phát màu huỳnh quang được thể hiện rõ hơn.
Bảng 2: Mẫu bệnh phẩm và sự phát màu huỳnh quang trong các thể lâm sàng của bệnh Porphyria.
| Chẩn đoán | Mẫu | Màu huỳnh quang |
| Erythropoietic porphyria | Máu, nước tiểu, răng, xương, dịch bọng nước | Đỏ hồng |
| Erythropoietic protoporphyria | Máu, phân, dịch mật | Đỏ hồng |
| Hepatoerythropoietic porphyria | Máu, phân, nước tiểu | Đỏ hồng |
| Porphyria cutanea tarda | Nước tiểu, phân | Đỏ hồng |
| Variegate porphyria | Nước tiểu (khi có đợt bùng phát), phân | Đỏ hồng |
Hình ảnh răng bệnh nhân Porphyrin bẩm sinh phát màu huỳnh quang màu đỏ hồng dưới ánh sáng đèn Wood. (nguồn ảnh: uptodate.com)
Hình ảnh mẫu nước tiếu của bệnh nhân porphyrin bẩm sinh phát màu huỳnh quang đỏ hồng so với hình ảnh mẫu nước tiểu ở người khoẻ mạnh dưới ánh sáng đèn Wood. (nguồn ảnh: uptodate.com)
3.6. Chẩn đoán quang động học
Một kỹ thuật mới, không xâm lấn và đơn giản, đang được áp dụng để chẩn đoán các bệnh tiền ung thư hoặc ung thư. Sử dụng 5-aminolevulinic acid (ALA) 20% hoặc methyl aminolevulinat (MAL), cả hai chất này đều là tiền thân của heme và được chuyển hoá thành hơp chất protoporphyrin IX theo con đường chuyển hoá heme tự nhiên. Các tế bào của khối u có sự gia tăng về nhu cầu chuyển hoá, nên protoporphyrin IX tích tụ nhiều ở trong các tế bào khối u. Vì vậy khi bôi ALA hoặc MAL vào vùng khối u và lau rửa đi sau 4-6 giờ, protoporphyrinogen được tích luỹ lại tại vùng tổn thương, chất này có khả năng phát màu huỳnh quang đỏ hồng dưới ánh sáng đèn Wood. Chẩn đoán quang động học này giúp chẩn đoán ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào vảy, bệnh Bowen, dày sừng ánh sáng và bệnh Paget ngoài vú.
3.7. Ứng dụng khác
– Làm rõ tổn thương luống ghẻ bằng các sử dụng các chất phát màu huỳnh quang như tetracyclin, thuốc nhuộm fluorescein.
– Phát hiện các thuốc điều trị toàn thân như: tetracyclin hoặc mepacrine ở trong da và móng chân. Tetracyclin tại chỗ cho thấy màu đỏ san hô dưới ánh sáng huỳnh quang và thay đổi sau vài phút dưới ánh sáng đèn wood. Quinacrine hydrochloride cũng phát màu huỳnh quang vàng-xanh lá. Có thể dùng để đánh giá sự tuân thủ điều trị của bệnh nhân.
– Đánh giá giá trị bảo vệ của kem chống nắng.
– Khử khuẩn: có hiệu quả trên tụ cầu vàng và mycobacteria và có thể sử dụng để khử trùng môi trường nuôi cấy.
– Một vài trường hợp sử dụng để điều trị thành công tổn thương hạt cơm ở trẻ em.
Đèn Wood là một công cụ đơn giản, dễ sử dụng và có giá trị trong việc chẩn đoán các bệnh lý trong chuyên ngành da liễu như nhiễm nấm da đầu, lang ben, erythrasma, tổn thương thay đổi sắc tố,…. Sử dụng đèn wood trong kỹ thuật quang động học để chẩn đoán ung thư da là một trong những bước đi mới.
Ánh sáng phát ra từ đèn Wood hầu như là vô hại. Đèn không phát ra tia cực tím bước sóng ngắn (290-320nm) nên nó không gây ra tình trạng bỏng nắng hoặc gây tổn hại cho làn da. Với bệnh nhân nhạy cảm ánh sáng có thể xuất hiện phát ban trên da sau khi tiếp xúc, tuy nhiên, sự thăm khám bằng đèn Wood thường rất ngắn và không gây hại gì kể cả đối với bệnh nhân nhạy cảm. Nên thận trọng và yêu cầu bệnh nhân nhắm mắt khi kiểm tra vùng mặt.
Tài liệu tham khảo
1. Lalit Kumar Gupta, M.K. Singhi (2004), Wood’s lamp, India Dermatol Venereol Leprol; 70: 131-5.
2. Pravit Asawwanonda, Charles R. Taylor (1999), Wood’s light in dermatology, International Journal of Dermatology; 38, 801–807.
Một kỹ thuật mới, không xâm lấn và đơn giản, đang được áp dụng để chẩn đoán các bệnh tiền ung thư hoặc ung thư. Sử dụng 5-aminolevulinic acid (ALA) 20% hoặc methyl aminolevulinat (MAL), cả hai chất này đều là tiền thân của heme và được chuyển hoá thành hơp chất protoporphyrin IX theo con đường chuyển hoá heme tự nhiên. Các tế bào của khối u có sự gia tăng về nhu cầu chuyển hoá, nên protoporphyrin IX tích tụ nhiều ở trong các tế bào khối u. Vì vậy khi bôi ALA hoặc MAL vào vùng khối u và lau rửa đi sau 4-6 giờ, protoporphyrinogen được tích luỹ lại tại vùng tổn thương, chất này có khả năng phát màu huỳnh quang đỏ hồng dưới ánh sáng đèn Wood. Chẩn đoán quang động học này giúp chẩn đoán ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào vảy, bệnh Bowen, dày sừng ánh sáng và bệnh Paget ngoài vú.
3.7. Ứng dụng khác
– Làm rõ tổn thương luống ghẻ bằng các sử dụng các chất phát màu huỳnh quang như tetracyclin, thuốc nhuộm fluorescein.
– Phát hiện các thuốc điều trị toàn thân như: tetracyclin hoặc mepacrine ở trong da và móng chân. Tetracyclin tại chỗ cho thấy màu đỏ san hô dưới ánh sáng huỳnh quang và thay đổi sau vài phút dưới ánh sáng đèn wood. Quinacrine hydrochloride cũng phát màu huỳnh quang vàng-xanh lá. Có thể dùng để đánh giá sự tuân thủ điều trị của bệnh nhân.
– Đánh giá giá trị bảo vệ của kem chống nắng.
– Khử khuẩn: có hiệu quả trên tụ cầu vàng và mycobacteria và có thể sử dụng để khử trùng môi trường nuôi cấy.
– Một vài trường hợp sử dụng để điều trị thành công tổn thương hạt cơm ở trẻ em.
Đèn Wood là một công cụ đơn giản, dễ sử dụng và có giá trị trong việc chẩn đoán các bệnh lý trong chuyên ngành da liễu như nhiễm nấm da đầu, lang ben, erythrasma, tổn thương thay đổi sắc tố,…. Sử dụng đèn wood trong kỹ thuật quang động học để chẩn đoán ung thư da là một trong những bước đi mới.
Ánh sáng phát ra từ đèn Wood hầu như là vô hại. Đèn không phát ra tia cực tím bước sóng ngắn (290-320nm) nên nó không gây ra tình trạng bỏng nắng hoặc gây tổn hại cho làn da. Với bệnh nhân nhạy cảm ánh sáng có thể xuất hiện phát ban trên da sau khi tiếp xúc, tuy nhiên, sự thăm khám bằng đèn Wood thường rất ngắn và không gây hại gì kể cả đối với bệnh nhân nhạy cảm. Nên thận trọng và yêu cầu bệnh nhân nhắm mắt khi kiểm tra vùng mặt.
Tài liệu tham khảo
1. Lalit Kumar Gupta, M.K. Singhi (2004), Wood’s lamp, India Dermatol Venereol Leprol; 70: 131-5.
2. Pravit Asawwanonda, Charles R. Taylor (1999), Wood’s light in dermatology, International Journal of Dermatology; 38, 801–807.
Bài và ảnh: BSNT Nguyễn Thị Huyền Thương
Đăng bài: Phòng CNTT&GDYT
Đăng bài: Phòng CNTT&GDYT
Viêm da dạng herpes (Dermatitis herpetiformis - Duhring-Brocq disease)
Viêm da dạng herpes (Dermatitis herpetiformis - Duhring-Brocq disease)
Phát ban đa dạng ở phụ nữ mang thai (Polymorphic eruption of pregnancy)
Phát ban đa dạng ở phụ nữ mang thai hay còn gọi là sẩn, mảng, mày đay và ngứa ở phụ nữ mang thai (pruritic urticarial papules and plaques of pregnancy- PUPPP) là tình trạng rối loạn viêm lành tính, hay gặp ở phụ nữ mang thai ở những tuần cuối thai kỳ hoặc ngay sau sinh. Trước đây tình trạng này còn được gọi là phát ban nhiễm độc ở phụ nữ mang thai hay phát ban nhiễm độc của Bourner khi mang tha
Bệnh mạch máu dạng mạng lưới (Livedoid vasculopathy)
Bệnh mạch máu dạng mạng lưới (Livedoid vasculopathy)
