Eczema herpesticum

Vài năm gần đây, bệnh viện Da liễu Trung ương có tiếp nhận các trường hợp sau chăm sóc da, làm đẹp bằng các sản phẩm không rõ thành phần, nguồn gốc tại các spa, dẫn đến tình trạng biến chứng, nhiễm trùng. Gần đây nhất là một trường hợp nhiễm Eczema herpesticum.

1. Báo cáo ca lâm sàng

Bệnh nhân nữ, 24 tuổi, đến khám vì xuất hiện sốt cao, mệt mỏi, mụn nước lõm giữa lan tỏa toàn bộ vùng mặt trong 3 ngày sau khi điều trị đắp mặt, bôi kem được gọi là “detox” tại spa gần nhà để điều trị trứng cá.

Khám lâm sàng:

Bệnh nhân tỉnh, sốt 40^oC, cơ năng ngứa, đau rát.

Tổn thương cơ bản: mụn nước lõm giữa kích thước đồng đều 2x3mm lan tỏa toàn bộ vùng trán, má 2 bên, mũi, cằm, đóng vảy tiết nâu, một số tổn thương chảy mủ vàng dày. Không có tổn thương niêm mạc mắt, miệng.

Bệnh nhân không có tiền sử đi du dịch nước ngoài trong vài tháng gần đây.

Xét nghiệm:

Tế bào học dạng nang: có tế bào gai lệch hình và bạch cầu biểu mô đa nhân khổng lồ.

PCR dịch tại tổn thương: dương tính với HSV1.

CTM: Bạch cầu: 6.1G/l, TT: 75.1%, CRP-hs: 28.1 mg/l, Procalcitonin: 0,128 ng/ml.

Chẩn đoán: Eczema herpesticum

Điều trị: Bệnh nhân được điều trị acyclovir đường uống, kháng sinh đường toàn thân, chăm sóc tại chỗ. Hiện sau 5 ngày điều trị, bệnh nhân đã hết sốt, tổn thương cải thiện, khô bắt đầu bong vảy.

2. Bàn luận

Eczema herpesticum là tình trạng bội nhiễm da gây ra bởi virus Herpes simplex

mà hay gặp nhất là HSV1. Bệnh thường xuất hiện trên nền da viêm hoặc da bị sang chấn, tổn hại lớp thượng bì. Eczema herpesticum đã từng được báo cáo trên các bệnh nhân bị bệnh viêm da cơ địa, bệnh Darier, Haley-Haley, bỏng, viêm da tiếp xúc kích ứng, vảy cá, vảy phấn hồng, pemphigus vảy lá…

Biểu hiện lâm sàng: bệnh diễn biến cấp tính, tiến triển nhanh, mụn nước lõm giữa kích thước đồng đều, 2x3mm, đóng vảy tiết vàng nâu hoặc nâu, ranh giới rõ, một số tổn thương có thể xếp thành chùm, hay gặp vùng mặt, cổ, thân trên. Bệnh tiến triển trong vòng từ 7-10 ngày, có thể lan tỏa toàn thân. Trường hợp nặng, nhiều cơ quan có thể ảnh hưởng như mắt, não, phổi, gan. Trong trường hợp hiếm, bệnh có thể dẫn đến tử vong.

Xét nghiệm:

Tế bào học tổn thương dạng nang: có tế bào gai lệch hình và tế bào biểu mô đa nhân khổng lồ

PCR HSV tại dịch mụn nước là xét nghiệm có độ nhạy và đặc hiệu cao.

Miễn dịch huỳnh quang trực tiếp tìm kháng nguyên, phân lập virus…

Cấy mủ tại tổn thương nếu có nghi ngờ bội nhiễm vi khuẩn, chốc hóa.

Điều trị:

Với trường hợp nhẹ:

Acyclovir hoặc valacyclovir uống trong 7-21 ngày cho đến khi tổn thương khô, bong hết vảy.

Với trường hợp nặng hoặc bệnh nhân suy giảm miễn dịch cần dung acyclovir truyền tĩnh mạch, nếu lâm sàng cải thiện thì có thể chuyển sang acyclovir đường uống cho đến khi tổn thương khô bong vảy.

Bệnh nhân có bội nhiễm vi khuẩn thì kết hợp thêm kháng sinh toàn thân

3. Kết luận

Đây là tình trạng nhiễm trùng da lan tỏa, là cấp cứu trong da liễu. Nếu không chẩn đoán và điều trị kịp thời rất dễ có thể dẫn đến nhiều biến chứng tại chỗ như loét, hoại tử, nhiễm trùng toàn thân nặng hơn có thể gây ảnh hưởng đến tính mạng.

Vì vậy người bệnh cần sáng suốt lựa chọn cơ sở khám chữa bệnh, làm đẹp uy tín để tránh biến chứng có thể xảy ra.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Bolognia JL, Jorizzo JL, Rapani RP et al. Dermatology: second edition. 2008.
2. Micali, Lacrrubba F. Eczema Herpesticum. N Engl J Med. 2017 Aug 17; 337 (7): e9.
3. Hsu DY, Shinkai K, Silverberg JI. Epidermology of Eczema Herpesticum in hospitalized U.S. Children: Analysis of a Nationwide Cohort. J Invest Dermatol. 2018 Feb; 138(2): 265-272.
4. Xiao A, Tsuchiya A. Eczema Herpesticum. StatPearls Publishing; 2022 Jan.

Viết bài: BS Lê Thị Hoài Thu- Khoa bệnh da phụ nữ và trẻ em

Đăng bài: Phòng Công tác Xã hội