Biến chứng điều trị trứng cá bằng isotretinoin phối hợp doxycycline

Thời gian gần đây, Bệnh viện Da liễu Trung ương tiếp nhận một trường hợp trứng cá bùng phát nặng sau điều trị bởi bác sĩ không phải chuyên khoa da liễu. Bệnh nhân không được thăm khám trực tiếp bởi bác sĩ chuyên khoa da liễu và không được theo dõi sát trong quá trình điều trị dẫn đến tình trạng biến chứng.  

Bệnh nhân nữ, 19 tuổi, đến khám với nhiều tổn thương sẩn viêm, mụn mủ, nang tập trung chủ yếu ở trán và hai bên má. Trước đó 2 tháng, bệnh nhân chỉ có một vài tổn thương sẩn viêm ở trán, má, cằm, được khám bởi bác sĩ không phải chuyên khoa da liễu và sau đó được theo dõi online với isotretinoin 20mg/ngày và không điều trị thuốc bôi. Sau dùng thuốc 10 ngày, các tổn thương sẩn, cục, nang xuất hiện nhiều lên, bệnh nhân tiếp tục duy trì thuốc đến 1 tháng thì được bác sĩ kê đơn phối hợp isotretinoin 20mg/ngày và doxycycline 100mg/ngày trong 1 tháng tiếp theo. Tổn thương tiến triển ngày càng nặng với nhiều nang kích thước lớn gây biến dạng khuôn mặt. 

Trứng cá là là một bệnh da phổ biến trong cộng đồng, bệnh rất hay gặp ở tuổi thanh thiếu niên. Vì vậy nhiều người còn chủ quan trong điều trị, tự điều trị hoặc đến khi bệnh nặng mới tìm đến cơ sở y tế.  

Ngày nay với sự phát triển của mạng xã hội, cùng với tâm lý ngại đến bệnh viện, ngại phải chờ đợi, nhiều người lựa chọn điều trị theo kênh online. Bệnh nhân trong trường hợp của chúng tôi đã điều trị theo bác sĩ không phải chuyên ngành da liễu và theo dõi online.

Việc kê đơn điều trị trứng cá phải do bác sĩ chuyên khoa da liễu thực hiện. Bên cạnh đó, chăm sóc tại chỗ đóng vai trò vô cùng quan trọng. Bệnh nhân này không được tư vấn về quy trình chăm sóc da cũng như chế độ ăn uống, sinh hoạt, dẫn đến đáp ứng điều trị kém.  

Khi được hỏi về các tác dụng phụ của thuốc, bệnh nhân hoàn toàn chưa được bác sĩ đề cập đến. Bệnh nhân dùng isotretinoin cần được làm các xét nghiệm sàng lọc trước khi dùng thuốc, để tránh gặp các tác dụng phụ. Đồng thời việc bác sĩ kết hợp isotretinoin với kháng sinh Doxycyclin là chống chỉ định. Do khi phối hợp 2 thuốc này có thể làm tăng nguy cơ xuất hiện nhức đầu, chóng mặt, rối loạn thị giác, thậm chí có thể gây mù vĩnh viễn do tăng áp lực nội sọ. Sau khi được các bác sĩ ở khoa Nghiên cứu và ứng dụng công nghệ tế bào gốc – Bệnh viện Da liễu Trung ương thăm khám, bệnh nhân được chẩn đoán trứng cá bùng phát mức độ nặng, được điều trị thuốc toàn thân kết hợp với chăm sóc tại chỗ. Sau 3 tuần điều trị, số mụn viêm, mụn mủ giảm đáng kể, các nang gần như đã hoàn toàn biến mất. Tuy nhiên nguy cơ để lại sẹo lõm, sẹo đỏ trên da là rất lớn. 

 Khuyến cáo: Trứng cá là bệnh phổ biến, nhưng nếu không điều trị đúng, bệnh có thể tiến triển kéo dài trong nhiều năm, ảnh hưởng tới thẩm mỹ, tâm lý và sự tự tin của người bệnh. Để điều trị trứng cá, người bệnh cần được thăm khám trực tiếp và theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa da liễu. Tránh những trường hợp điều trị online dẫn đến biến chứng trong điều trị và rất khó để hồi phục hoàn toàn như trường hợp trên. 

TÀI LIỆU THAM KHẢO 

1. Vallerand I a., Lewinson R t., Farris M s., et al. Efficacy and adverse events of oral isotretinoin for acne: a systematic review. Br J Dermatol. 2018;178(1):76-85.  

2. Zaenglein AL, Pathy AL, Schlosser BJ, et al. Guidelines of care for the management of acne vulgaris. J Am Acad Dermatol. 2016;74(5):945-973.e33. 

Viết bài: BS Vũ Thị Hồng Luyến – BSNT Nguyễn Thị Hồng

Đăng bài: Phòng Công tác xã hội