Nhiễm nấm candida âm đạo:Các yếu tố nguy cơ

I. Các yếu tố nguy cơ đối với nhiễm nấm candida âm đạo (VCC)

    Hệ vi sinh âm đạo đa dạng với hệ thống vi sinh vật tại chỗ. Sự cân bằng giữa xâm nhập của nấm candida và môi trường âm đạo có thể bị xáo trộn bởi những thay đổi sinh lý hoặc phi sinh lý, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nấm.

    Phụ nữ khỏe mạnh có thể nhiễm candida âm đạo không thường xuyên, tuy nhiên nhiễm trùng này thường được cho là do sự hiện diện của các yếu tố liên quan đến người bệnh làm xáo trộn môi trường âm đạo, thúc đẩy nhiễm candida âm đạo.

    Các yếu tố nguy cơ liên quan đến vật chủ được đề xuất bao gồm: mang thai, liệu pháp thay thế hormone, đái tháo đường không kiểm soát được, ức chế miễn dịch, sử dụng kháng sinh, glucocorticoid và các khuynh hướng di truyền.

II. Kháng sinh

    Kháng sinh được cho là làm thay đổi thành phần hệ vi sinh vật niêm mạc, tiêu diệt các vi khuẩn bảo vệ âm đạo chống lại Candida (Hệ vi sinh vật âm đạo của phụ nữ tiền mãn kinh khỏe mạnh chủ yếu bao gồm các loài Lactobacillus – được cho là tham gia vào một số cơ chế bảo vệ chống lại Candida, nhiều nhất trong đó phổ biến là L. iners, L. crispatus, L. gasseri, L. jenesenii, tiếp theo là L. acidophilus, L. casei, L. vaginalis, L. salivarius),do đó cho phép Candida spp xâm nhập, làm tăng nguy cơ nhiễm nấm.

    Kháng sinh phổ rộng (ví dụ: amoxicillin/clavulanat, tetracycline, ampicillin và cephalosporin) có nhiều khả năng gây nhiễm nấm hơn so với kháng sinh phổ hẹp.

     Một số nghiên cứu cho thấy ảnh hưởng của kháng sinh nhóm β-lactam (amoxicillin, cefepim,..)đối với việc sản xuất màng sinh học của Candida albicans, làm tăng cường sản xuất màng sinh học của C. albicans, kích thích sản xuất sinh khối, hoạt động trao đổi chất, số lượng tế bào còn sống và hoạt động phân giải protein, cũng như tăng khối lượng sinh học và độ dày của các cấu trúc này. Ngoài ra, amoxicillin làm tăng lượng chitin trong các màng sinh học này, khiến chúng có khả năng chống chịu tốt hơn với caspofungin. Từ đó, liên quan đến đến sự gia tăng tăng trưởng, độc lực và tăng khả năng kháng kháng nấm ở C. albicans.

Tài liệu tham khảo

1. Gonçalves, Bruna et al. “Vulvovaginal candidiasis: Epidemiology, microbiology and risk factors.” Critical reviews in microbiology vol. 42,6 (2016): 905-27.

2. Cordeiro RA, Evangelista AJJ, Serpa R, et al. “Cefepime and Amoxicillin Increase Metabolism and Enhance Caspofungin Tolerance of Candida albicans Biofilms.”Front Microbiol. 2019;10:1337. Published 2019 Jun 28.

4. Dược thư quốc gia Việt Nam 2018, chuyên luận amoxicillin và kali clavulanat, tr.192-195.