Hội chẩn chẩn đoán, điều trị và quản lý ca bệnh phong

Bệnh phong, xưa kia người miền nam hay gọi là bệnh cùi, miền bắc gọi là bệnh hủi, là bệnh nhiễm khuẩn mạn tính gây bệnh ở da và thần kinh ngoại biên. Bệnh phong tuy không nguy hiểm chết người nhưng để lại di chứng tàn tật nặng nề, là cội nguồn của kỳ thị, phân biệt đối xử với người bệnh.

Ngày nay, bệnh phong không còn là một trong “tứ chứng nan y” mà đã có thuốc điều trị. Từ năm 1983, nước ta bắt đầu áp dụng đa hóa trị liệu, tỉ lệ phát hiện giảm một cách đáng kể, từ 19 trên 100.000 dân vào năm 1982 xuống 0,09 trên 100.000 dân vào năm 2019.

Tuy nhiên, trong vài năm trở lại đây, chỉ tính riêng tại Bệnh viện Da liễu Trung ương, các bác sỹ đã ghi nhận hàng chục ca bệnh phong mới với bệnh cảnh lâm sàng đa dạng, dễ chẩn đoán nhầm với các bệnh lý da khác. Mặt khác, trong quá trình theo dõi và điều trị, có rất nhiều trường hợp xảy ra cơn phản ứng nặng hoặc tình trạng bệnh diễn biến phức tạp, nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời có thể để lại di chứng nặng nề.

Đứng trước những thách thức trên, Bệnh viện Da liễu Trung ương nhận thấy yêu cầu cấp thiết, phải nhìn nhận và đánh giá lại hiện trạng chẩn đoán, điểu trị và quản lý bệnh phong, cũng như trao đổi, hướng dẫn, nâng cao năng lực cho lực lượng phòng chống bệnh phong của các địa phương.

Chiều 17/02/2023 tại Bệnh viện Da liễu Trung ương, Phòng Chỉ đạo tuyến đã tổ chức buổi hội chẩn chuyên môn để thảo luận về chẩn đoán, điều trị và quản lý 01 ca bệnh phong do Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lạng Sơn quản lý. Về phía Bệnh viện Da liễu Trung ương có sự tham gia của GS.TS. Nguyễn Hữu Sáu, Phó Giám đốc Bệnh viện – Chủ trì buổi hội chẩn; ThS.BS. Lê Thị Mai, Trưởng phòng Chỉ đạo tuyến; TS.BS. Vũ Thái Hà, Trưởng khoa Nghiên cứu và Ứng dụng Công nghệ Tế bào gốc; ThS.BS Nguyễn Hồng Sơn, Trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và Phục hồi chức năng; ThS.BS Nguyễn Đình Quân, Phó Trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và Phục hồi chức năng; BS.CKII Lê Thị Hải Yến, Phó trưởng khoa Xét nghiệm huyết học, Sinh hóa, Miễn dịch & Giải phẫu bệnh cùng các bác sĩ trẻ của Bệnh viện Da liễu Trung ương. Về phía Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh Lạng Sơn có sự tham gia trực tuyến của BSCKII. Dương Anh Dũng, Trưởng khoa Phòng chống bệnh truyền nhiễm; BS. Hoàng Nguyên Hương cùng các bác sĩ phụ trách chương trình phong của tỉnh.

Bệnh nhân nữ, 46 tuổi, cư trú tại xã Thanh Long, huyện Văn Lãng, tỉnh Lạng Sơn đã được chẩn đoán bệnh phong thể LL (thể cực u, thể bệnh nguy hiểm nhất) từ tháng 5 năm 2022 bởi các Bác sỹ của Bệnh viện Da liễu Trung ương khi đi công tác tại địa phương. Bệnh diễn biến trước đó 2 năm với triệu chứng nổi bật là các sẩn cục lan tỏa tay chân, thân mình, không đau không ngứa, không rối loạn cảm giác hay vận động, rất dễ chẩn đoán nhầm với các bệnh da khác như nhiễm Lao hay Mycobacterium không điển hình, u lympho ở da. Sau khi có chẩn đoán xác định, bệnh nhân được điều trị theo phác đồ Đa hóa trị liệu, đáp ứng tốt và được theo dõi thường xuyên. Tuy nhiên, 3 tuần nay bệnh nhân xuất hiện tê bì nhiều, tăng nhạy cảm bàn tay, bàn chân, yếu và phù tay chân, phù mặt, kèm một số tổn thương sẩn cục phong cũ rõ lên, điều trị theo hướng “phản ứng phong” với corticoid liều cao, tổn thương da đỡ nhưng tình trạng phù, tê bì yếu tay chân không thuyên giảm. Bệnh nhân đã được các Giáo sư và các bác sĩ đầu ngành đưa ra hướng chẩn đoán, điều trị và theo dõi tiếp theo để xác định đây là “phản ứng phong” hay chuyển thể phản ứng miễn dịch.

Qua buổi hội chẩn 17/02/2023, chúng ta thấy rằng, dù đã theo dõi và điều trị theo đúng phác đồ, nhưng phát hiện và chẩn đoán đúng tình trạng bệnh nhân luôn là thách thức lớn đối với các bác sĩ điều trị.  Buổi hội chẩn đã đưa ra hướng quản lý, điều trị đối với 01 ca bệnh khó, từ chẩn đoán đến diễn biến lâm sàng, nhưng quan trọng hơn là truyền đạt kinh nghiệm quý báu trong phát hiện và điều trị bệnh nhân phong cho các bác sỹ tham gia.

Một số hình ảnh tại buổi hội chẩn:

Viết bài: Phòng chỉ đạo tuyến

Đăng bài: Phòng Công tác xã hội