Bớt giảm sắc tố

* Mô tả  bớt giảm sắc tố:

Bớt giảm sắc tố có tên tiếng Anh là achromic naevus hoặc naevus depigmentosus. Đây là bớt bẩm sinh hiếm gặp, đặc trưng bởi các dát màu trắng nhạt, ranh giới rõ, kích thước vài centimet hoặc lớn hơn, có thể chiếm một phần diện tích cơ thể. Các dát có bờ không đều, thậm chí hơi ngoằn ngoèo nhưng ranh giới rõ với da lành. Thực tế, tên gọi của bệnh (achromic nghĩa là mất sắc tố) không hoàn toàn tương xứng với thương tổn vì các dát chỉ giảm sắc tố chứ không mất sắc tố như trong bạch biến. Thương tổn thường đơn độc, không có nhiều dát như trong bệnh tuberous sclerosis. Dát thường xuất hiện ngay lúc sinh hoặc trong trong thời kỳ ấu thơ, ngày càng rõ, rồi ổn định theo thời gian. Vị trí hay gặp nhất là ở thân mình, nhưng cũng có thể thấy ở các chi hoặc ở bất kỳ nơi nào.
* Cơ chế bệnh sinh của bớt giảm sắc tố liên quan tới đột biến khảm của da, gây ra sự thay đổi dòng tế bào sắc tố (melanocyte): làm giảm sự sản xuất melanin, giảm số lượng tế bào sắc tố và/hoặc rối loạn sự vận chuyển các túi sắc tố (melanosome) tới tế bào sừng (keratinocyte) ở lớp thượng bì.
– Các thể dựa trên kiểu phân bố của bệnh bớt sắc tố:

– Bớt giảm sắc tố đơn độc (isolated achromic naevus)

– Bớt giảm sắc tố phân đoạn (segmental achromic naevus)

– Bớt giảm sắc tố thành dải (linear achromic naevus)

* Chẩn đoán bớt giảm sắc tố:

Trong thực hành da liễu, bệnh dễ bị chẩn đoán nhầm với bạch biến. Để chẩn đoán đúng bệnh, có thể dựa vào một số đặc trưng sau của bớt giảm sắc tố như sau:

– Các dát giảm sắc tố (nhạt màu hơn so với da lành) có từ khi mới sinh hoặc thời thơ ấu.

– Cố định ở một vị trí.

– Không có rối loạn cảm giác.

– Không có bờ viền tối màu xung quanh vùng da bị bệnh.

Bệnh không nguy hiểm, không cần điều trị nhưng ảnh hưởng ít nhiều tới thẩm mỹ. Vì vậy các bệnh nhân có thương tổn như trên thường muốn điều trị để giảm sự khác biệt sắc tố giữa vùng da lành và vùng da bệnh. Có một số phương pháp được áp dụng trong điều trị bệnh như trang điểm, laser excimer, ánh sáng (PUVA), và ghép da.

Hình ảnh bớt sắc tố ở cổ  (ảnh: BS. Trần Thị Huyền)

* Điều trị:

Tại Bệnh viện Da liễu Trung ương – 15A Phương Mai – Đống Đa – Hà Nội, chúng tôi đã khám và điều trị cho một số bệnh nhân với thương tổn của bớt giảm sắc tố.

Hình ảnh bớt sắc tố trên bệnh nhân nam 22 tuổi có các dát giảm sắc tố, ranh giới rõ, bờ không đều, kích thước khá lớn, lan rộng từ ngực sang mặt trong cánh tay đang điều trị tại Bệnh viện Da liễu Trung ương – 15A Phương Mai – Đống Đa – HN. Bệnh nhân ghi nhận thấy xuất hiện thương tổn từ lúc 2 tuổi. Cảm giác tại dát bình thường, không có bờ tăng sắc tố. (ảnh: BS. Trần Thị Huyền).